استانبول که در گذشته قسطنطنیه نام داشت بزرگترین شهر ترکیه و پنجمین شهر بزرگ جهان است. این شهر تنها شهر دنیاست که در دو قاره آسیا و اروپا قرار دارد. تنگه بسفروس که باریکترین تنگه جهان است در حدود ٣٠ کیلومتر عرض و ٧٠٠ متر طول دارد و در شمال غربى ترکیه واقع شده است. این تنگه استانبول را به دو بخش تقسیم مى کند که بخش غربى آن در اروپا و بخش شرقى اش در آسیاست. مساحت استانبول در حدود ١٨٣١ کیلومتر مربع و مساحت استان استانبول ۶٢٢٠ کیلومتر مربع مى باشد.
از آنجا که شهر استانبول در نزدیکى گسل آناتولى شمالى قرار دارد تا کنون زلزله هاى شدیدى در این شهر رخ داده است.
بخش قدیمى استانبول بر روى هفت تپه ساخته شده است که همگى آنها در میان دیوارهاى دفاعى شهر هستند. بلندترین آنها تپه کاملیاست که به ترکى به آن جاملیکا تِپسى مى گویند و ارتفاعش ٢۶٧ متر از سطح دریاست.
نواحى استانبول به سه منطقه اصلى تقسیم مى شود. شبه جزیره تاریخى استانبول که شامل نواحى امینونو و فاتح مى باشد و در قسمت جنوبى گلدن هورن واقع شده است، مناطق تاریخى بى اوغلو و بشکتاش که در قسمت شمال گلدن هورن قرار دارند و منطقه اوسکودار و کادیکوى که در بخش آسیایى هستند.ت
جمعیت
مرکز آمار ترکیه با انتشار “نتایج سرشماری جمعیت براساس محل اقامت” اعلام کرد: «۱۸.۶۶ درصد جمعیت ترکیه در استانبول زندگی می‌کنند. شمار اهالی این شهر سال گذشته ۴۵۱ هزار و ۵۴۳ نفر افزایش یافت.
براساس این سرشماری، ۱۵ میلیون و ۵۱۹ هزار نفر از ۸۳ میلیون و ۱۵۴ هزار و ۹۹۷ شهروند ترکیه در استانبول زندگی می‌کنند. توضیح اینکه : اتباع خارجی که دارای ویزا یا اجازه اقامت کمتر از ۳ ماه و همچنین سوری هایی که “تحت پوشش برنامه نگهداری موقت” هستند، در این آمار گنجانده نشده‌اند
آب و هوای استانبول
استانبول با توجه به سامانه طبقه بندی اقلیمی کوپن دارای آب و هوای مدیترانه ای مرزی، آب و هوای نیمه گرمسیری و مرطوب و آب و هوای اقیانوسی است. این امر به واسطه موقعیت جغرافیایی و گستردگی این شهر می باشد. در کل تابستان های استانبول گرم و مرطوب و زمستان هایش سرد، بارانی و برفی است. میانگین میزان بارش سالیانه نیز در این شهر ۸۷۰ میلی متر می باشد و در زمستان حدود ۳۰ روز دمای زیر صفر درجه دارد. برف نیز پس از هر بارش به علت سرمای هوا چندین روز روی زمین می ماند. میزان رطوبت نیز در استانبول اغلب زیاد است و به طور میانگین ۲۲۸ رو از سال مه صبحگاهی دیده می شود که در این میان روزهای زمستانی، که آلودترین روزها هستند. استانبول تا حدودی بادخیز است و سرعت متوسط باد حدود ۱۷ کیلومتر می باشد.
حمل و نقل بین شهری و شهری
حمل و نقل هوایی
حمل و نقل دریایی
استانبول از همه طرف با آبهایی نظیر دریای سیاه، دریای مرمره و تنگه بسفروس احاطه شده است، حمل و نقل دریایی در این شهر از اهمیت زیادی برخوردار است. بندر استانبول مهمترین بندر ترکیه به حساب می آید. این بندر در محله کادیکوی منطقه بی اوغلو واقع شده است و از دو اسکله مجاور، گالاتا و سالی پازاری که از پل گالاتا در گلدن هورن تا سالی پازاری در ساحل غربی بسفروس کشیده شده اند، تشکیل شده است. این بندر از سه سالن برای مسافران تشکیل شده است که این سه سالن قابلیت جابجایی حدود ۱۰ هزار گردشگر را در ساعت دارند.
تراموا
براى اولین بار تراموا در سوم سپتامبر سال ١٨۶٩ در استانبول شروع به کار کرده و تا سال ۱۹۱۲ در خدمت مردم بوده است. این تراموا برقی نبود و به واسطه اسب حرکت می کرد. پس از آن تراموای برقی یا همان قطار برقی به عنوان وسیله حمل و نقل عمومی اصلی مردم استانبول تا سال ۱۹۶۶ رفت و آمد می کرده است. سپس در سال ۱۹۹۰ تراموای سنتی به صورت آزمایشی در قسمت اروپایی استانبول راه اندازی شد ولی به علت پایین آمدن محبوبیتش، سیستم تراموای مدرن نیز در سال ۱۹۹۲ در قسمت اروپایی افتتاح گشت. امروزه قسمت آسیایی استانبول از سیستم تراموای سنتی استفاده می کند، درحالیکه در قسمت اروپایی هر دو تراموای سنتی و مدرن در حال تردد هستند.
قطار کابلی
استانبول دو خط ریل زیر زمینى دارد که در این بین خط تونل قدیمى تر است. این خط در ١٧ ژانویه سال ١٨٧۵ افتتاح شد و از لحاظ قدمت بعد از خط زیرزمینى لندن که در سال ١٨۶٣ افتتاح گردیده، دومین قطار زیرزمینى شهرى دنیا و اولین خط ریلی زیرزمینى شهرى اروپاست. دومین خط قطار کابلی استانبول، کاباتاش تکسیم است که از ۲۹ جولای سال ۲۰۰۶ شروع به کار کرده است. این خط که طولش حدوداً ۶۰۰ متر است، ایستگاه اتوبوس دریایی و تراموا را در کاباتاش به ایستگاه مترو در میدان تکسیم متصل می کند.
مترو
ساخت متروی زیر زمینی استانبول از سال ۱۹۹۲ آغاز شد. اولین خط این سیستم که اِم تو (M2) نام دارد در شانزدهم سپتامبر سال ۲۰۰۰ بین تکسیم و لِونت افتتاح شد. این خط به طول ۸.۵ کیلومتر است و ۶ ایستگاه دارد که همگی شبیه به هم هستند ولی رنگ های متفاوتی دارند. در سال ۲۰۰۹ پس از توسعه ای به سمت شمال، خط لونت به ایستگاه آتاتورک اوتو سانای در ماسلَک افتتاح گشت. همچنین این خط در جهت جنوب نیز از تکسیم به شیشحانه در بِی اوغلو، در نزدیکی ورودی شمالی تونل گسترش یافت.
آخرین توسعه در جهت شمال برای مسیری کوتاه به حاجی عثمان نیز در سال ۲۰۱۱ افتتاح شد. توسعه جنوبی خط اِم تو از شیشحانه به ینی کاپی از روی پل جدید گلدن هورن نیز در سال ۲۰۱۳ شروع به کار کرده است و سپس در سال ۲۰۱۴ به خطوط فرودگاهی اِم وان اِی (M1A) و اِم وان بی (M1B) متصل گشت.
در قسمت آسیایی نیز خط اِم فور (M4) به طول ۲۶.۵ کیلومتر در هفدهم آگوست سال ۲۰۱۲ تا کارتال افتتاح شد. این خط پس از بازگشایی قسمت دومش در کل ۱۹ ایستگاه خواهد داشت. همچنین ارتباط این خط با فرودگاه صبیحا گوکچن نیز در دست بررسی است
متروبوس / متروباس
ساخت متروی زیر زمینی استانبول از سال ۱۹۹۲ آغاز شد. اولین خط این سیستم که اِم تو (M2) نام دارد در شانزدهم سپتامبر سال ۲۰۰۰ بین تکسیم و لِونت افتتاح شد. این خط به طول ۸.۵ کیلومتر است و ۶ ایستگاه دارد که همگی شبیه به هم هستند ولی رنگ های متفاوتی دارند. در سال ۲۰۰۹ پس از توسعه ای به سمت شمال، خط لونت به ایستگاه آتاتورک اوتو سانای در ماسلَک افتتاح گشت. همچنین این خط در جهت جنوب نیز از تکسیم به شیشحانه در بِی اوغلو، در نزدیکی ورودی شمالی تونل گسترش یافت.
آخرین توسعه در جهت شمال برای مسیری کوتاه به حاجی عثمان نیز در سال ۲۰۱۱ افتتاح شد. توسعه جنوبی خط اِم تو از شیشحانه به ینی کاپی از روی پل جدید گلدن هورن نیز در سال ۲۰۱۳ شروع به کار کرده است و سپس در سال ۲۰۱۴ به خطوط فرودگاهی اِم وان اِی (M1A) و اِم وان بی (M1B) متصل گشت.
در قسمت آسیایی نیز خط اِم فور (M4) به طول ۲۶.۵ کیلومتر در هفدهم آگوست سال ۲۰۱۲ تا کارتال افتتاح شد. این خط پس از بازگشایی قسمت دومش در کل ۱۹ ایستگاه خواهد داشت. همچنین ارتباط این خط با فرودگاه صبیحا گوکچن نیز در دست بررسی است
اتوبوس دریایی
در استانبول برای رفت و آمد بین بخش آسیایی و اروپایی و جزایر پرنس می توانید از قایق های مسافربری و اتوبوس دریایی استفاده کنید.
که علاوه برجذابیت استفاده از قایق های مسافربری، شما در زمان کمتری نسبت به وسایلهای نقلیه دیگر میتوانید تردد کنید.ف
